HEEN EN TERUG NAAR DE ARDÈCHE

Vandaag met onze dorpsgenoten aan de de four à pain (broodoven) gewerkt. Zoals in veel landen rondom de Middellandse Zee had ook ons kleine dorp in vroegere jaren een broodoven waar iedereen gebruik van kon maken. Marie-Christine ontdekte een paar jaar geleden via het kadaster dat deze ergens op haar terrein moest zijn. We zijn op zoek gegaan en onder bergen stenen en grond is hij gevonden. De inschatting is dat hij meer dan honderd jaar uit het zicht is geweest, want madame Vallette , 84 jaar oud en altijd hier gewoond, heeft de oven nooit gezien, maar er wel van gehoord via haar ouders. Er wordt een paar keer per jaar door ons aan gewerkt en de inschatting is dat het nog wel 5 tot 10 jaar zal duren voor hij klaar is. Niemand die zich daar druk om maakt, het is leuk om zo met z'n allen aan een project te werken. Er wordt en passant ook even een pad gemaaid en aangeharkt, want dat komt gemeentewerken niet bij ons doen. We betalen daarom ook maar een schijntje aan belasting.

Om maar even in de sfeer van de dag te blijven (de jurk van Kate) heb ik deze foto genomen. De jurk was mooi, maar mijn Viburnum is ook mooi. In het Nederlands 'sneeuwbal' en in het Frans 'boule de neige'. Zoveel seringen er in het dorp en de omgeving staan, zo weinig sneeuwballen, maar die laatste zaaien zich dan ook niet uit. Behalve die van ons staat er nog één in de tuin van onze naaste buren, dus wij kunnen er van twee tegelijk genieten. Ik zal morgen een paar takken voor  Marie-Christine knippen. Normaal doet ze dat wel als we er niet zijn, een beetje stelen en ik en anderen doen het ook in tuinen van buren die er niet zijn. Een roosje hier, een paar takjes daar, niemand die zich er druk over maakt en er staat genoeg.

In Frankrijk, in ieder geval in onze omgeving, heeft iedereen irissen in zijn tuin. Als je ze eenmaal hebt raak je ze nooit meer kwijt, want ze vermeerderen zich makkelijk en behoeven totaal geen verzorging. Daarom staan ze ook vaak tegen hellingen achter huizen en taluds van opritten. Ze zijn er van groot tot klein en in verschillende kleuren, ik heb zelfs een paar zalmkleurige. Veel verschillende tinten blauw, waarvan deze toch wel een toppertje.

Met een tweede septic tank moesten we een groter vloeiveld hebben voor het afvalwater van de beide tanks, dus werd er, behalve de 40 meter op het bovenste terras, met het kraantje ook nog een pijp van 15 meter op het tweede terras ingegraven. Vandaag heeft Mart de aansluiting in orde gemaakt. Wat graafwerk en wat stenen verplaatsen, maar inmiddels liggen de stenen en de grond weer op hun plaats. Weer een klus geklaard.

Vandaag iets heel bijzonders gezien. Wij waren onderweg naar Privas om boodschappen te doen en reden nog voor de kruising  van de provinciale weg naar Privas en Aubenas toen ik een tegemoetkomende auto heel langzaam zag rijden en de bestuurder in de lucht zag kijken, wat ik natuurlijk ook deed. Een grote groep roofvogels zweefde daar rond, het waren er zeker vijftien. Nog nooit zoveel van die grote jongens bij elkaar gezien, prachtig gezicht. Mijn kennis van vogels schiet helaas te kort om ze te herkennen maar ze hadden vleugels met rafelige uiteinden. Vale gier, steenarend?   De plek waar ze vlogen is een paar honderd meter verwijderd van de Col de l'Escrinet, een pas die ieder jaar in de lente een belangrijke migratieroute vormt waarlangs 130 vogelsoorten vanuit Afrika en Spanje naar het noorden trekken, tot in Siberië. Ieder voorjaar zien wij daar de tellers staan. Zie hier ook de site  van de Mission Migration. De vogels hierboven, ook roofvogels, zijn onz...

Mooie wandeling gemaakt vandaag in de buurt van Aubenas. De berghellingen beginnen geel te worden van de bloeiende brem, hier nog geflankeerd door het wit van het fluitenkruid. Ruikt lekker, die brem. Thuisgekomen het gras(zaad) gesproeid , begint het opeens te regenen met een paar slagen onweer. Het is nog wat onrustig in de lucht.

Gisteren heeft het zo nu en dan geregend, prima voor het ingezaaide gras, vandaag was het wisselend bewolkt. Goed uit te houden met een boek tegen de muur van het huis, af en toe zelfs te warm. Het uitzicht met al die verschillende kleuren groen waar, door de bewolking, telkens weer ander licht op valt, is prachtig. Links beneden is nog net het kruispunt te zien, waar het weggetje naar ons dorp zich afbuigt.

In mijn border wordt het steeds meer feest, steeds meer kleur. Ik zag vandaag de blauwe glimp van een iris, de eerste tuingeraniums bloeien, dikke knoppen in de pioenroos, de valeriaan wordt steeds roder maar de boventoon wordt nog steeds gevormd door de alliums. Paa(r)sfeest!

Nou, gazon is wel een groot woord voor ons knollenveld. We hebben in ieder geval vandaag een poging gedaan om er weer wat van te maken, want als je een graafmachientje op bezoek hebt gehad is er zelfs van je knollenveld niet veel meer over. Dus dat was harken en nog eens harken. Aanrollen ging niet, geen rol. Plankjes onder je schoenen binden (goede raad van onze dochter Floor, is die Land- en Tuinbouwschool toch nog ergens goed voor geweest) en aandrukken, werkte prima. Het laatste stukje onder de boom doen we morgen, maar dit ziet er alvast goed uit.

Lilas is het franse woord voor sering. De meesten zijn natuurlijk ook die kleur, al heb ik hier in de vallei wel vier of vijf verschillende tinten paars/lila gezien. Ze bloeien nu volop en groeien hier zelfs in het 'wild '. Overal staan ze en kan je ze knippen. Deze witte staat op de helling boven de garage van Patrice en Marie-Christine was vanmorgen zo slim om daar een ladder neer te zetten en die ook nog even voor ons te laten staan. Dus nu staat er binnen en buiten zo'n mooi boeket.

Wie zich gisteren afvroeg wat een mens met zo'n hoeveelheid zand, grind en cement doet, moet maar even op de onderste foto kijken, het is allemaal in die uitgezette bak verdwenen. Ondertussen hebben we blijkbaar ervaring gekregen in het inschatten van de hoeveelheden want we kwamen precies uit met zand en grind, cement één zak over. Dit gaat ons nieuwe terras worden, groter dan het vorige. Daar lag geen betonlaag onder en het vroor voortdurend op. Om de afvoerleidingen van de septic tank te leggen moest het terras er toch uit, dus het dan nu maar goed aanpakken. Hierop gaan stenen (die we hier genoeg hebben) in het cement. Maar we denken erover om eerst gras te gaan zaaien, want ze geven hier met Pasen regen op en dat is natuurlijk heel lekker voor een ingezaaid grasveld. Het is hier al weken droog en die regen is hard nodig, alleen jammer dat het in zo'n weekend moet vallen. Die witte vlekjes op het beton is de verwaaide kersenbloesem.  

Ja, het lijkt gek, maar dit behoort ook tot onze boodschappen. Het is 'mélange', een zand- en grindmengsel om beton te maken. Vandaag een groot deel van de dag kwijt geweest om allerlei winkels en bedrijven langs te gaan voor onze benodigdheden. Maar goed, de koelkast en voorraadkast zitten weer vol, de mélange is uit de aanhanger geschept en ligt op de binnenplaats, 14 zakken cement van 35 kg. liggen nog in de auto, dat komt morgen aan de beurt. Gisteravond bij André en Karien gegeten, de Belgen van Les Peyses. Het was gezellig en werd een latertje, we sloten de avond af met een Duvel. Gelukkig stond de auto met zijn neus de goede kant op!

Gisteravond zag ik in een Nederlands tijdschrift een foto van een berm met koolzaad en fluitenkruid. Tsja, zei ik tegen Mart, dat missen we. Ik vind dat altijd zo mooi in Nederland. Wat zag ik tot mijn verbazing vanmorgen op een lager terras; een flinke pol fluitenkruid. En die staat hier nu te pronken op de binnenplaats tegen een oude muur. Lekker een beetje Nederland!

Het blijft maar mooi weer. Iedere ochtend als we wakker worden kijken we direkt naar ons slaapkamerraam en zien we dat de zon weer schijnt. Het moet dan wel na half acht zijn, anders zit ie nog achter de berg. De nachten zijn de laatste week wel wat kouder, maar verder hebben we niets te klagen. Het was echt zondag vandaag bij ons. Mart vanmorgen weg op de racefiets, ik wat later uit bed. Rond het middaguur het apéro gebruikt bij Patrice en Silvie, onze buren en in de namiddag naar Les Peyses gewandeld en daar koffie gedronken bij de Belgen, buren van Jan. Al met al een genoegelijke rustige zondag.

Als laatste van de fruitbomen bloeit bij ons de kweepeer. Verwarrend, want men zegt ook kweeappel. In het Frans is het ook niet eenvoudig, want de coing is de vrucht van de cognassier. Verder zijn de bloemen groot en mooi en is de vrucht groot maar lelijk, maar daarentegen ruikt die vrucht heerlijk. Ik maak er jam van, rauw zijn ze niet te eten, heel hard en zuur vruchtvlees. Bas en Joop zijn vanmorgen heel vroeg vertrokken en inmiddels al in Nederland gearriveerd. Wij hebben ons begraafplaatsje verder opgeknapt, foto's komen nog.

Hier zitten ze dan, mijn harde werkers. Het kraantje staat weer in de bus van Bas, gereedschap opgeruimd en morgenvroeg gaan ze rijden. Vandaag hebben Bas en Mart nog 'eventjes' ervoor gezorgd dat we voortaan televisie kunnen kijken door middel van een schotel, een oude telefoon vervangen voor een nieuwe en een tweede telefoon in de tuinkamer aangesloten. Joop heeft zich bezig gehouden met ons waterwinsysteem voor de moestuin. We hebben een wel (een soort ondergronds stroompje, wat hier veelvuldig voorkomt) bij de achtermuur van ons huis, waar het huis dus de berg in staat. Dit water loopt onder de binnenplaats door een pijp naar een keldertje. Onder dat keldertje, in het booggewelf, heeft Joop d.m.v. een emmer met een doorvoer naar een slang een opvang gecreëerd. Dat water gaat door de ingegraven slang naar een lager terras, waar een reservoir van 1000 liter komt te staan. Het gaat niet hard, maar we hebben al uitgerekend dat we binnen 4 dagen dat reservoir vol kunnen hebben...

Het laatste karwei met het kraantje, een gat graven waar we opnieuw een terras gaan aanleggen. Buurman Robert dacht dat het een zwembad werd! Op het lagere terras zijn er 3 niveaus ruw afgegraven, daar moeten we twee muren maken en dan de boel egaliseren. Is voor later, eerst het bovenste terras weer in orde krijgen. Bas is een kunstenaar met dat kraantje, volgens Joop kan hij er mee dansen, en inderdaad, daar leek het af en toe op. De foto's van het afdalen naar en weer omhoog komen van het lagere terras laat ik hier maar niet zien, anders krijgen we problemen met de Arbodienst.

Ondanks het feit dat onze tuin een ravage is gaat het leven in de border gewoon door. De narcissen zijn uitgebloeid en maken plaats voor de zomerbollen, die qua kleur wat uitbundiger zijn. Wat heeft een mens toch een plezier van alliums, in alle stadia mooi, zelfs als ze straks verdroogd in de border staan. De septic tank zit erin, aangesloten en wel. Er moet nog veel gebeuren op het bovenste terras, maar dat kan later. De mannen gaan het graafmachientje verhuizen naar het lagere terras. Lijkt me een hachelijke onderneming

Keihard gewerkt vandaag door de mannen, maar de septictank ligt erin. Mart en ik zijn vanmorgen al vroeg grind, pijpen en bochten gaan halen in Les Ollières terwijl Joop en Bas flink doorwerkten met het kraantje. Een groot deel van de sleuven voor het vloeiveld zijn gegraven, pijpen liggen erin. Dit is onze tweede septictank, de eerste is er zeventien jaar geleden in gegaan, maar die is in de toekomt na de flinke verbouwing van de stal die nog moet plaats vinden, niet toereikend meer. Nu lekker eten en daarna koffie met.....Amaretto. Verdiend!

Onze oude kersenboom wordt steeds witter en de hellingen daarachter steeds groener. In een paar dagen tijd zijn de kastanjebomen in blad gekomen, op de plekken waar de zon niet komt zal het nog wat langer duren. Ondertussen is het op het terras erboven niet zo vredig. Het lijkt wel of er een bom is ontploft op mijn gazon, weet niet of dat ooit nog goed komt. Overal sleuven, gaten en grote hopen grond. Ik zal er het beste maar van hopen.

Gisteravond zijn de hulptroepen gearriveerd, broer Joop en zoon Bas. Vanmorgen een wandeling gemaakt van een paar uur, het was tenslotte zondag. 10 April en we liepen alle vier in t-shirt en korte broek, het weer is echt onvoorstelbaar mooi. Flink gedaald en gestegen en onderwijl genoten van de natuur en de kleine dorpjes waar we doorheen kwamen. Ze zorgen wel voor een vrolijke noot, dit tweetal. Beide behoorlijk gebekt, dus dat gaat de hele dag door tegen elkaar. Bas heeft in zijn grote bus een klein graafmachientje meegenomen en vanmiddag moest dit speelgoed toch echt uitgeladen worden, ze hadden geen geduld meer. Daarom vandaag een extra foto, want hij is zo leuk dat ik hem jullie niet wil onthouden. Hij zat werkelijk te glimmen als een klein kind, die grote zoon van mij.

Gisterenmiddag op de fiets even naar vriend Jan geweest. Zijn planten moesten uit de kelder naar buiten gesjouwd worden en daar heeft hij altijd hulp bij nodig, een halfjaarlijks terugkerend ritueel. Hoe die planten het ieder jaar overleven en weer in bloei komen is mij een raadsel, want er komt geen nieuwe potaarde aan te pas en het woord snoeien kent Jan niet. Misschien ben ik wel te goed voor die planten van mij! We kregen een glaasje vers geperst sap voor de dorst en na het karwei koffie met iets lekkers van bij de bakker, de naam ben ik vergeten maar lekker was het inderdaad. Voorzien van een stek van de plant met die gele bolletjes die nu bloeit, de naam ken ik niet maar wie het weet mag het zeggen en twee flessen witte wijn daalden wij weer af. Gaat lekker met die elektrische fietsen. Op de heenweg een praatje gemaakt met  Claude, op de terugweg met Michel. Zij wonen ook in de vallei en wij rekenen ze tot onze buren.

De muur is eindelijk klaar. Zoals ik al eerder vermelde was deze terrasmuur, de onderste op de foto, grotendeels ingestort. Dat betekende dat de grond erboven ook begon te schuiven en na iedere winter zag het er weer slechter uit. In het najaar van 2009 is Mart er met onze twee zonen aan begonnen en na een week was er heel wat gedaan, maar we waren er nog lang niet. Wij zijn toen een week langer in de Ardêche gebleven en hebben er samen nog wat rijen opgebouwd. Verleden najaar heeft Mart er met vriend Hans een week aan gewerkt en nu heeft hij het in weer een week af kunnen ronden. We zullen de uren maar niet tellen, maar hij staat er, 20 meter lang, ruim 2 meter hoog. Weliswaar niet droog gestapeld zoals het hoort, maar met beton. Onze buren vinden dat Mart een diploma van het departement Ardêche verdient voor deze gigantische klus, en gelijk hebben ze. Op de foto is te zien hoe rechtsonder onze mooi oude kersenboom in bloei komt en linksboven wordt de l...

Ons dorpje is prachtig met al zijn voorjaarskleuren. Alles staat in bloei, de fruitbomen, en dat zijn er heel wat, hebben allemaal een wit kanten muts. Het weer is onwaarschijnlijk mooi, het was vandaag zo warm dat we voor de koffie en lunch een schaduwplekje gezocht hebben. Wat zorgelijk zeggen mijn buren dat de maand april nog lang is, we kunnen nog nachtvorst krijgen en dan bevriest de bloesem. Maar, zeggen ze er dan achteraan: 'On vera (we zien wel), c'est la nature'. E zo is het maar net.

De GammVert, te vergelijken met onze Wellkoop of Boerenland winkels, is veruit onze favoriete winkel in Frankrijk. Je kan het zo gek niet bedenken op het gebied van het buitenleven of het is er te vinden. Planten, zaad, bestrijdingsmiddelen (en dan spul wat in Nederland bij de kwekers achter slot en grendel moet), alles om in te maken, dus weckketels maar ook grote vleesmolens om bijvoorbeeld voor een weeshuis paté te maken, kleding, schoeisel, van die mooie laarzen en weet ik al wat niet meer. Wil je morgen gaan jagen of imker worden, ga naar de GammVert. Mart staat zich te vergapen aan de zitmaaiers en ik sta te bedenken of ik iemand nog een plezier kan doen met zo'n heerlijk ouderwets jasschort. Wij raken er nooit uitgekeken, luilekkerland! Op weg naar Privas vanmorgen dit bordje gefotografeerd in onze vallei. Ze staan er pas en geven de hoogte, het hellingspercentage en het aantal km. aan die nog te gaan zijn naar het hoogste punt. Leuk voor de sportieve fietser, Mart...

Onverwacht bezoek vandaag van André en Elly. Zij wonen ook in Stolwijk en hebben sinds een paar jaar een huis in de Loire streek, in de buurt van St. Étienne, zo'n twee uur rijden noordelijk van ons. Prachtig weer vandaag, dus lekker in de tuin gezeten. Wegens tijdgebrek een foto van gisteren, vandaag was het strak blauw. Nog geen blaadje te zien aan de moerbei, terwijl de linde aan de andere kant van het terras al aardig begint uit te lopen. Ook al die tamme kastanjes op de hellingen tegenover ons zijn nog niet wakker. Altijd laat, maar ze komen wel, ieder jaar weer.

Ik wil deze clematisstekken op het tweede terras zetten, maar daar moeten we nog aan het werk, dus voorlopig heb ik ze maar opgepot. Gehad van Eibert en Marian, twee mensen met heel veel liefde voor en veel verstand van planten. Als je daar op bezoek bent vliegen de Latijnse namen je rond de oren en ga je niet met lege handen naar huis. De twee Montana's zijn wat zorgelijk, Eibert, maar ze krijgen het voordeel van de twijfel en ik heb ze voorlopig ook maar een potje gegeven. Voor het eerst van mijn leven gezaaid en er komt zowaar wat op. Dit is maar een gedeelte van de kraamkamer, er staat nog veel meer. Iedere ochtend lopen we het eerst naar de tafel voor het raam om te kijken of er weer ergens een groen piepeltje te zien is. Wonderlijk, dat er uit zo'n klein zaadje iets moois gaat groeien.

Vandaag een bezoek gebracht aan Marianne, die een huis heeft gehuurd in een klein plaatsje in de Lozère. Ze had via Marktplaats een bankje gekocht in Reeuwijk, wat wij opgehaald hebben en meegenomen naar Frankrijk. Fijn, zo'n grote aanhanger. Het was een flink stuk rijden, maar wij houden wel van een beetje toeren in het franse land. In het plaatselijke café de zondagslunch gebruikt, heerlijk op het terras na zitten tafelen en toen weer via een andere route teruggereden. Onderweg zagen we deze rotsblokken in het landschap. Heeft een reuzenhand ze zo neergezet? 

We hebben een heuse dorpsvereniging in ons piepklein gehucht. Er wordt van alles georganiseerd o.a. een herfstwandeling en 's zomers een grote maaltijd bij één van de leden in de tuin. Maar we organiseren ook ieder jaar een concert in het kerkje van Issamoulenc, wat dan meestal helemaal vol zit. Dan hebben we nog wat projecten lopen, werkzaamheden in en rondom het dorp. Vandaag waren we bezig met de aanleg van een jeu de boulebaan. De mensen die hier bezig zijn, buurman Robert en Alain, vriend van onze buurvrouw Marie-Christine, die onze voorzitster van de vereniging is, deden het zwaardere werk. Alain is een charmeur en noemt mij altijd "ma belle blonde". En als het dan zo op z'n Frans uitgesproken wordt, heeft geen vrouw, jong of oud, daar moeite mee.

Dat klinkt natuurlijk leuk, een huis in Frankrijk, maar dat betekent dat er ook gewerkt moet worden. Bijna iedereen in onze omgeving heeft een cementmolen, onmisbaar met een oud huis op het platteland. In dit geval wordt hij niet voor het huis maar voor een terrasmuur gebruikt. Deze muur was een paar jaar geleden ingestort over een lengte van twintig meter en moest weer worden opgebouwd, twee meter hoog. Het heeft verschillende mensen al behoorlijk wat zweetdruppels gekost, maar het eind is nu in zicht. Het was prachtig weer, Mart hield er een rood verbrande nek aan over.