Doorgaan naar hoofdcontent

Het verdriet van mijn moeder

Na de dood van mijn moeder elf jaar geleden kreeg ik een mapje met papieren in mijn bezit die te maken hadden met mijn jong gestorven zusje. Drie weken na de dood van mijn moeder stierf een andere zus en de weken erna waren zwaar. De papieren verdwenen in een doos en raakten in de vergetelheid. Totdat ik vanmorgen iets zocht en dat mapje weer tegenkwam. Het blijkt dat mijn moeder alles heeft bewaard wat met dat overlijden in 1952 te maken had. Zelfs de rekening van de taxi naar het ziekenhuis zat erbij. Ontroerende handgeschreven condoleancebrieven, ook uit het buitenland, ik heb ze allemaal zitten lezen.


Wij wisten natuurlijk wel dat ons zusje gestorven was, er stond altijd een foto van haar in de huiskamer. Maar over het gebeuren zelf werd niet gesproken terwijl wij mijn moeder toch heel open was. Ik heb deze papieren ook nooit gezien, dit moet ze goed verstopt hebben, ze hield het voor zichzelf. Als laatste bladerde ik door dit plakboekje terwijl de tranen over mijn wangen stroomden. Niet van verdriet om mezelf, ik heb mijn zusje amper gekend, maar om het verdriet van mijn moeder.





Reacties

Haak en Pen zei…
Wat ontroerend, wat mooi dat je dit met ons wil delen
Nog een mooie zondag, met warme groet Manon
Ageeth Mooij zei…
Wat een stil verdriet toch. Erger is er niet voor een moeder.
Marthy zei…
Daar twijfelde ik wel even over, Manon, over dat delen.
Marthy zei…
Juist verwoord Ageeth, stil verdriet.
Bertiebo zei…
Zo droevig. En ja ik denk toch dat er vroeger minder gepraat werd over deze dingen. Je moeder moet het heel moeilijk hebben gehad. Want een kind verliezen...
miekequilt zei…
Ach, wat droevig. Wat vreselijk was dat vroeger toch,dat hierover niet gepraat werd. Gelukkig kan dat tegenwoordig we.l Voor ons, dochters van deze moeders, is er gelukkig ook het blog, waar je dit nu delen kan. Ik wens je sterkte met dit verdriet, want dat mag er echt zijn.
Marthy zei…
Hoe ouder ik word, hoe beter ik deze dingen ga begrijpen, Bertie. Mijn moeder was een wijze vrouw, ze wist dat wij, haar kinderen, niet konden invoelen hoe groot haar verdriet was.
Heel graag wil ik hier iets zeggen, maar weet niet zo goed wat. In ieder geval weet ik hoe immens het verdriet van je moeder (en vader) was. Het is niet te beschrijven hoe groot, niet voor mensen die het niet zelf hebben meegemaakt. En misschien wilde ze jullie er ook niet mee belasten, kinderen horen een fijne jeugd te hebben. En je geeft het zelf ook al aan in je antwoord bij Bertiebo, niemand kan het invoelen. Er gaat geen moment voorbij dat je er niet aan denkt, het is er altijd, soms vooraan en soms iets naar achter in je gedachten. (en hier stromen de tranen nu ook)
Jeanne zei…
Aangrijpend Marthy, door die papieren komt alles weer zo dichtbij! Maar dat is ook het mooie van dingen bewaren, vind ik. Sterkte!
Marthy zei…
Ik twijfelde of ik deze blog wel wilde maken Jeanette en dacht daarbij ook aan jou. Jij kan invoelen hoe zwaar dit voor mijn ouders moet zijn geweest. En inderdaad, ze wilde er ons niet mee belasten, ze droeg haar verdiet in stilte, ook wel gerelateerd aan die tijd. Ik hoop dat ik mijn kinderen en kleinkinderen niet ga overleven. Zij stierf, godzijdank, drie weken voor haar andere oudste dochter wegviel.
Marthy zei…
Ik voel het ook als een verdriet, Mieke, voor haar. Zij moest door met haar grote gezin, wilde ons niet belasten en zweeg.
Marthy zei…
Dat een mapje met oude papieren je zo kan aangrijpen, in ben er zelf nog verwonderd over, Jeanne.
Sjoerd zei…
Daar wordt ik even stil van...
Wat bijzonder om dat in je bezit te hebben, jammer dat er vroeger nooit over is gesproken. Dat was toen zo, maar ik denk dat erover praten het verdriet had kunnen verzachten, ook al blijft het gemis. Bij jou kwamen de tranen, die je moeder zolang heeft verborgen. Troost je met die gedachten en sterkte. Groet El
Pippa's Hus zei…
Ach wat verdrietig, wat zal je moeder het er zwaar mee hebben gehad. Hoe oud was je zusje? XX Esther
Emie zei…
Hoe vaak zullen deze papieren na het overlijden van je zusje door je moeders handen zijn gegaan? Vooral ook dat plakboekje...enorm ontroerend. Mooi kippevelblog.
Zo'n immens groot gemis moet dat zijn geweest!
Een (virtuele) knuffel voor jou!
Marthy zei…
Bij dat boekje hield ik het niet meer, Emie, toen begonnen de tranen te stromen.
Marthy zei…
Ja, Sjoerd, zulk intens verdriet hoop ik nooit mee te maken.
Marthy zei…
Lief gezegd, El, dank je.
Marthy zei…
Ze was negen jaar en stierf aan tetanus. Nu had dat niet meer gehoeven maar toen was het vaccin nog lang niet overal beschikbaar.
Marthy zei…
Lief van je, Alet. Die zelfde moeder zei altijd tegen ons: Tel je zegeningen, kind en dat doe ik wetende dat mijn kinderen en kleinkinderen in goede gezondheid zijn.
Het lijkt me vreselijk een kind(je) te verliezen. Het ergste wat je als moeder (ouder) kan overkomen. Je moeder schijnt het in stilte verwerkt te hebben of er bewust voor gekozen hebben het alleen te verwerken. Wat een sterke vrouw is ze geweest ondanks haar grote verdriet. Wat een hartverscheurend log.
Een dikke kus op allebei je wangen en veel sterkte ♥
Marthy zei…
Dank je Toos. Kus terug.
Marthy zei…
Ik moet er niet aan denken een kind, of bijna nog erger, een kleinkind te verliezen. Ik zou niet weten hoe ik daar over heen moet komen, Kakel. Maar desondanks ging mijn moeder door en met haar zoveel vrouwen die een kind verloren. Zij dragen hun verdriet met zich mee, een leven lang. Ik heb vandaag gehuild om dat verdriet van al die vrouwen.
Mirjam zei…
Zo ontroerend Marthy, en je hebt me van de week nog hier over verteld, over je zusje. En haar foto heb ik ook nog gezien... dat je nu uitgerekend die papieren tegen kwam... bijzonder.
Liefs,
Mirjam
Marthy zei…
Ik was die papieren natuurlijk al lang vergeten, Mirjam. Verrassend om zoiets te vinden.
Inge zei…
Wat mooi dat je dit met ons hebt gedeeld Marthy. Wat een stil verdriet voor je moeder .....
Vlimbouter zei…
Een kind verliezen is wel het ergste dat je kan overkomen als ouder. Maar ik begrijp goed dat je moeder haar andere kinderen hier niet mee wou belasten. Toch wel heel dapper van je moeder om dit alleen te dragen.
Marthy zei…
Het greep me erg aan, Inge. Fijn dat jullie het begrijpen.
Marthy zei…
Mijn moeder was er een van de spreekwoorden en gezegdes. Kind, je krijgt kracht naar kruis, had ze jou geantwoord.
Jan uit Perth zei…
Zeer aandoenlijk, Marthy! Ik vind het bovendien mooi, dat je niet enkel "lief", maar ook "leed" met ons, als bloglezers, deelt. Hulde.
Marthy zei…
Dat is inderdaad wel een 'dingetje' Jan. Je hebt gauw de neiging om je blogberichten altijd maar leuk te houden. Maar zo zit de wereld niet in elkaar.
Wieneke zei…
Heel triest, vooral als je bedenkt dat die generatie helemaal niet gewend was om over gevoelens te praten. Men babbelde met elkaar, maar men deelde niet echt zware dingen. Iemand zei mij eens, dat het te maken had met 'zwakheid tonen' en dat er dan misbruik van werd gemaakt. Wij zijn - gelukkig - gewend om met vertrouwde en intelligente mensen te kunnen praten zonder bang te hoeven zijn dat men 'ermee aan de loop gaat'.
Annelies zei…
Lieve Marthy, ik hoef niets meer toe te voegen aan alle dingen die door je trouwe volgers gezegd zijn; sluit me er gewoon bij aan. Bewondering voor je hoe je dit op papier hebt gezet. Het raakt je.
Ik zie dit berichtje ook nog als een soort van extra stukje liefde, medeleven en respect voor je moeder.
We denken even goed aan je, hoor.
Lieve groeten van Ernest en Annelies
Wat lief dat je dat zegt/dacht. Maar ik ben blij dat je het toch gedaan hebt. Het is jouw blog en ik vind het fijn om te lezen wat jou bezig houdt.
Marthy zei…
Ik weet niet Wieneke, ik denk niet dat mijn ouders moeite hadden met zwakheid tonen maar er werd inderdaad niet veel gepraat. Ze stopten hun verdriet weg en gingen verder met zorgen voor een groot gezin.
Marthy zei…
Dank voor jullie lieve woorden, Annelies en Ernest.
Lida zei…
Wat een ongelofelijk verdriet moet dat zijn geweest. Ik weet het, want in ons gezin gebeurde hetzelfde. Mijn oudste zus overleed toen ze 20 was. Ik was toen pas 3, maar ik kan mij nog allerlei fragmenten herinneren. Ook mijn ouders hebben er nooit meer over gepraat. Het deed gewoon veel te veel pijn. Mijn hele jeugd heb ik het verdriet gevoelt van mijn moeder. Ik begrijp zo goed je emotie.

Mijn moeders beste vriendin woonde ook in de Zwanensteeg. Wat zal dat een schok zijn geweest in jullie buurt.
Xx

Marthy zei…
Is was nog geen vier jaar toen het gebeurde, Lida en ik kan me net zoals jij nog fragmenten herinneren. Lief dat je even reageerde.
Onliemie zei…
Mijn broertje is gestorven toe hij 7 was. Zelf heb ik hem nooit gekend maar het verdriet om hem is bij mijn ouders nooit weggegaan. Eerder werd het groter bij hun ouder worden. Toen ik hun huis leeg maakte bij hun overlijden vond ik nog een stapel bidprentjes en zelfs een plukje haar... zo pakkend allemaal. Nu ik zelf kinderen en een kleinzoon heb, begrijp ik hun verdriet nog veel beter. Ik mag er niet aan denken dat ik één van hen zou moeten missen.
Marthy zei…
Ook ik begrijp het nu veel beter, Kris. Het bezit van kinderen en kleinkinderen doet je beseffen hoe kostbaar dat is.