Doorgaan naar hoofdcontent

Touwfabriek Oudewater, bijna 500 jaar in touw

In de regen liepen we vanmorgen met een kleine groep van alleen vrouwen, de mannen zaten thuis bij de kachel, rond Oudewater. Een wat verkorte route wegens het slechte weer die ons voerde langs de touwbaan. Ik had daar nog nooit gelopen en zag nu pas hoe lang die baan was.

Ik wist wel dat er een touwfabriek was geweest in Oudewater, er is zelfs een Touwmuseum, maar verder ging mijn kennis niet. De foto hierboven was de enige die ik kon maken want ik had handschoenen aan die ik uit moet doen om een foto te maken en moet dan ook mijn stokken nog eens neerleggen. Ik kan mijn medewandelaars niet teveel ophouden.

Ik  ben even op internet gaan kijken, wilde wel wat meer weten.Touwfabriek G. van der Lee was een van de oudste familiebedrijven in Nederland, opgericht in de zestiende eeuw.  De fabriek in Oudewater draaide op hennep. Hennepteelt had van oudsher een nuttige bestemming: touwen voor de scheepvaart, landbouw, in bedrijven, om te sjorren etc

De fabriek was een belangrijke leverancier voor bijvoorbeeld de V.O.C.. In 1881 werd een nieuwe, grotere fabriek met stoommachine gebouwd buiten het centrum van Oudewater, wat resulteerde in het monumentale complex. Het gebouw heeft een grote cultuurhistorische waarde en is een belangrijk overblijfsel van de Nederlandse touwindustrie.

Sinds 1991 is de fabriek buiten gebruik. Het complex, inclusief het ketelhuis met schoorsteen en de fabriekshallen met zaagtanddaken, is een rijksmonument. Het is omgebouwd tot een wooncomplex met appartementen, waarbij de architectuur van de oude fabriek is behouden.

Hier zijn die zaagtanddaken goed te zien. Om mij even een plezier te doen zijn we door de wijk heen gewandeld en dan kan je goed de grote ijzeren spanten zien die nog bewaard zijn gebleven.

In 2021 verdween na bijna 500 jaar, de touwindustrie helemaal uit Oudewater. Touwfabriek G. van der Lee sloot toen definitief haar deuren en de activiteiten werden voortgezet in Rotterdam.

Reacties

Emie zei…
Wat zonde dat zo'n traditioneel bedrijf uiteindelijk zijn deuren miet sluiten. Wel mooi dat er een woonbestemming voor kwam. Leuk dat je hebt uitgezocht.
Marthy zei…
Het bedrijf is voortgezet in Rotterdam Emie. Ik heb het er nog even bijgezet.
Anoniem zei…
Mooi dat het toch nog bestaat, want touw zal altijd wel nodig blijven denk ik !
Toos.
Judy zei…
Interessant zo’n lijnbaan. Heb er jaren geleden eens eentje gezien maar waar?
Sjoerd zei…
Mooi verhaal, gelukkig is het niet meteen afgebroken...
Zo goed dat die oude instrumentele panden behouden blijven en zoals hier een woonbestemming krijgen.
Bertiebo zei…
Wij hebben daar nog niet zo lang geleden ook gewandeld, toen we naar de Heksenwaag gingen. Er is daar ook een Touwmuseum.
Wat een mooi overblijfsel. Ik heb in mijn kinder- of tienerjaren nog een rondleiding gehad bij de lokale touwfabriek van der Baan in Drachten. Daar is nu m.u.v. de gevel helaas niets meer van terug te vinden.
Anoniem zei…
Mooi verhaal en daarom worden ze in Oudewater geelbuiken genoemd. Door de hennep werden hun buiken geel van de touwen die er langs gleden. Er zijn ook geelbuik koekjes. Geboren in Oudewater ben ik ook een geelbuik.
Lies
KnutzEls zei…
Mooi dat het bewaard bleef en nu woningen herbergt. Touw is en blijft belangrijk, hoe moeten we anders de schepen vastleggen....
Anoniem zei…
Mijn overgrootmoeder was een dochter van een befaamde touwslagerfamilie van Catz. uit Gouda. De lijnbaan was achter de Kattensingel. Boven de ramen van de huizen zie je nog gevelstenen.
Later was de fabriek/lijnbaan aan de Fluwelensingel en na allerlei fusies aan de Turfsingel. Het gebouw van Cultureel Centrum de Garenspinnerij is een voormalige touw/garenfabriek. In de 80er jaren is van Catz uiteindelijk overgenomen door van der Lee. In openluchtmuseum Bokrijk in Belgie is nog een lijnbaan te zien.
Suzanne
Elizabeth zei…
Nou, ik wist dat allemaal niet en vond dit heel interessant om te lezen!
Janny zei…
In Middelharnis was vroeger ook zo’n touwbaan, dat heette een lijnbaan. Vandaar ook de Lijnbaanstraat. We komen er ook wel eens eentje tegen tijdens onze wandeltochten.
Heerlijk is dat, dat je zoiets gewoon even op kunt zoeken. Mooi verhaal. En nog mooier de woonbestemming van de oude fabriek.
Marthy zei…
Dank je voor je reactie, Suzanne. Wat leuk om te lezen, ik wist niet dat Gouda ook een touwslagerij had. Wat een historie hebben de die touwslagerijen, nooit geweten dat die al zo lang bestonden.
Ineke (Laren) zei…
In Gorssel is nu nog steeds in bedrijf Touwslagerij Steenbergen aan de Veldhofstraat!!
Ineke te Poele-Pardoel zei…
Jij wist toch wel dat ik al jarenlang rondleidingen verzorg in het Touwmuseum? De lijnbaan van 2350 mtr is cultureel erfgoed en moet opgeknaptworden. Je bent van harte welkom in april 2026 in ons museum (het enige touwmuseum van Nederland) en daar ga ik je - misschien samen met Coby - heel veel laten zien en vertellen over touw slaan in Oudewater. Kijk ook eens op onze website: touwmuseumoudewater.
In 2026 bestaat het museum 25 jaar en dat gaat uitgebreid gevierd worden. Welkom!
Ineke te Poele-Pardoel zei…
Sorry typefoutje: baan is 350 mtr lang.
Marlou zei…
Ha Marthy, lange baan zeg!!
En wat hadden jullie prachtig weer1
Prettig weekend, Marlou
Marthy zei…
Ha Ineke. Nodig me volgend jaar tijdens de feestelijkheden nog maar eens uit. Groeten, ook aan Coby.
Lida zei…
Jammer dat er in Nederland zoveel mooie oude gebouwen met veel geschiedenis zijn afgebroken. Om zoiets om te bouwen tot een wooncomplex is natuurlijk geweldig.